لیپید | آشنایی با سد دفاعی پوست و راه های تقویت آن

پوست شما اولین لایه محافظتی است که علاوه بر حفظ شرایط داخلی بدن، از شما در برابر خطرهای خارجی محافظت می‌کند. کاربرد دیگر این لایه، نمایش زیبایی، ظاهر شاداب و سالم شماست. لازم است برای مراقبت از این سد ارزشمند، آن را بشناسید و از راهکارها و محصولات مناسب جهت ارتقا و التیام آن استفاده کنید.

سد دفاعی پوست چیست و چه کاربردهایی دارد؟

پوست از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در حفاظت از بدن ایفا می‌کنند.خارجی‌ترین لایه Stratum Corneum نام دارد و با عنوان دیوار آجری شناخته می‌شود. این دیوار دفاعی از سلول‌های مقاومی به نام کورنئوسیت (Corneocyte) و موادی مثل کراتین و مرطوب‌کننده‌های طبیعی تشکیل شده که توسط لیپید به هم چسبیده‌اند.

لیپیدها، چربی طبیعی پوست هستند و از سه گروه کلسترول، اسیدهای چرب آزاد و سرامیدها تشکیل شده اند. مهمترین وظیفه لایه لیپیدی پوست، جلوگیری از خروج آب از لایه های زیرین پوست و ممانعت از ورود عوامل خارجی به داخل است. عوارضی مثل آفتاب‌سوختگی، التهاب، خارش، پوسته پوسته یا قرمز شدن پوست، نشان دهنده آسیب این سد دفاعی هستند.

مرطوب کننده‌تان را با دقت انتخاب کنید

برخلاف تصور رایج، استفاده از مرطوب‌کننده مخصوص پوست خشک نیست، بلکه همه انواع پوست به مرطوب کننده نیاز دارند. توصیه می‌شود برای داشتن پوستی شفاف و پیشگیری از ایجاد نشانه‌های پیری پوست، روزانه دو بار پس از شستشوی صورت، مرطوب‌کننده مورد استفاده قرار بگیرد.

قبل از انتخاب مرطوب کننده، حتما از جنس پوست خودآگاه باشید. آیا پوست شما خشک، نرمال، مختلط یا چرب است؟ آیا مستعد جوش صورت و آکنه هستید؟ پاسخ این سوالات نقش مهمی در انتخاب محصول مناسب شما دارد.

انواع پوست‌ها به پنج گروه اصلی تقسیم می‌شوند: خشک، مختلط، معمولی، چرب و حساس. برای همه انواع پوست، رعایت روتین شستشو و مرطوب کردن توصیه می‌شود. اما محصولات مخصوص هرکدام از انواع پوست، بسته به نیازهای هر نوع پوست دارای مواد موثره و فرمولاسیون خاصی هستند که به سلامت و زیبایی بیشتر این لایه دفاعی کمک می‌کنند.

کرم‌های مرطوب کننده و آبرسان شاربوت، در دو نوع مخصوص پوست‌های چرب و مخصوص پوست‌های خشک و نرمال فرموله شده‌اند. کرم مرطوب کننده و آبرسان مخصوص پوست چرب شاربوت حاوی روغن جوجوبا، روغن درخت چای و زینک گلوکونات است که فرمولاسیونی ایده‌آل برای مرطوب کردن و آبرسانی پوست‌های چرب بشمار می‌رود. روغن جوجوبا ضمن کنترل کردن ترشح چربی پوست، آبرسانی بسیار مناسب برای پوست‌های چرب است. روغن درخت چای و زینک گلوکونات ضد التهاب و آنتی‌باکتریال هستند و از ایجاد جوش و آکنه جلوگیری می‌کند.

کرم مرطوب کننده و آبرسان مخصوص پوستهای خشک و نرمال شاربوت حاوی هیالورونیک اسید، ویتامین E، روغن بادام و دکسپانتول است. هیالوورنیک اسید و دکسپانتنول، ترکیبات آبرسان قوی هستند که اثر بخشی این محصول را ارتقا می‌دهند. هیالورونیک اسید، یک مرطوب کننده کارآمد است که به بهبود علائم اگزما و التیام زخم کمک می‌کند. ویتامین E علاوه بر آبرسانی، به عنوان آنتی اکسیدان از تخریب سلول‌های پوستی بر اثر عوامل محیطی جلوگیری می‌کند.

برای جلوگیری از خشکی پوست، دو نوع ترکیب آبرسان و مرطوب کننده در محصولات موجود است. ترکیبات آبرسان، آب را از لایه‌های زیرین پوست یا محیط به سمت سطح پوست جذب و ترکیبات مرطوب کننده، از خروج آب از لایه‌های پوست جلوگیری می‌کنند. در صورتی که خشکی پوست شدید باشد، بهتر است از مرطوب‌کننده‌هایی که قابلیت پوشانندگی بالایی دارند استفاده شود. این محصولات معمولا حاوی پارافین مایع یا وازلین هستند.

به pH پوستتان توجه کنید

پوست صورت به علت وجود اسید منتل (mantle acid) خاصیت اسیدی و pH حدود 4.7 دارد . این ویژگی مانع رشد بسیاری از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ بیماری‌زا بر روی پوست می‌شود. وجود این ماده اسیدی در اطراف زخم بسیار ضروری است و در روند التیام زخم نقش دارد.

در بیماری‌هایی مثل دیابت، خاصیت اسیدی پوست کاهش پیدا می‌کند. بنابراین پزشکان معمولا محصولاتی را تجویز می‌کنند که اسیدیته لازم را ایجاد کند. شوینده های قلیایی و بسیار قوی با تغییر اسیدیته سطح پوست منجر به خشکی، التهاب، خارش و آسیب‌پذیر شدن پوست می‌شوند.

از روغن گیاهی برای احیای سد دفاعی پوست استفاده کنید

روغن‌های گیاهی به ترمیم پوست کمک و رطوبت آن را حفظ می‌کنند. بسیاری از این روغن‌های گیاهی دارای خواص آنتی‌باکتریال، ضد التهابی و آنتی‌اکسیدان هستند. شما می‌توانید از لوسیون‌ها و کرم‌هایی استفاده کنید که حاوی این مواد هستند. راه دیگر، استعمال چند قطره از روغن روی پوست و ماساژ دادن آن تا زمانی است که به طور کامل جذب شود.

روغن آرگان، شی‌باتر، روغن درخت چای، روغن بادام، روغن نارگیل، روغن آووکادو و روغن زیتون شناخته‌شده ترین روغن‌های گیاهی هستند. لوسیون‌های تخصصی شاربوت، با دو لاین مخصوص پوست چرب و مخصوص پوست خشک و نرمال به منظور ترمیم و آبرسانی پوست بدن فرموله شده‌اند. این محصولات با بافت مناسب، به راحتی روی سطح پوست پخش می‌شوند و کاملا مناسب استفاده بر سطح بدن هستند.

لوسیون مخصوص پوست‌های خشک و نرمال شاربوت حاوی روغن آرگان، پروتئین شیر هیدرولیز شده و ویتامین E است. پروتئین هیدرولیز شده شیر با نفوذ به لایه‌های زیرین پوست باعث آبرسانی عمیق می‌شود. روغن آرگان التهابات پوستی را کاهش می‌دهد و به التیام زخم کمک می‌کند.

لوسیون خنک کننده بدن شاربوت مخصوص پوست‌ چرب حاوی روغن بادام، سرشار از ویتامین‌های A و E، امگا3 و زینک است که تکثیر سلول‌های پوستی را تحریک و از تخریب آن‌ها با عوامل خارجی جلوگیری می‌کند. این محصول دارای دکسپانتنول می‌باشد که علاوه بر خاصیت مرطوب کنندگی و آبرسانی، به تسریع التیام پوست کمک می‌کند.

روتین مراقبت از پوست خود را ساده کنید

روتین مراقبت از پوست، شامل تمام مراحلی است که برای مراقبت از پوست خود در طول روز انجام می‌دهید و بر اساس نوع پوست و نیازهای پوست شما تعیین می‌شود. روتین پوستی معمولا دارای سه مرحله شستشو، استفاده از تونر یا سرم و مرطوب کردن است.

در صورتی که در طول روز از تعداد زیادی محصول پوستی استفاده می‌کنید، ممکن است ناخواسته باعث ضعیف شدن سد پوستی خود شوید. بهتر است در مورد انتخاب موثرترین محصولات برای پوست خود با پزشک متخصص مشورت کنید. اگر از لایه‌برداری استفاده می‌کنید، حتما به واکنشی که پوست شما به روش مورد استفاده نشان می‌دهد توجه کنید. توصیه می‌شود افرادی که پوست تیره یا حساس دارند، از روش و مواد شیمیایی ملایم برای لایه‌برداری استفاده کنند.

کاربرد لیپید

لیپیدها ترکیباتی هستند که وظایف متنوعی در بدن به عهده دارند. دیواره هریک از سلول‌های بدن از لیپید تشکیل شده است. این لایه ورود و خروج مواد سلولی را کنترل می‌کند. این ترکیبات در تسهیل حرکت اجزا در بدن، ذخیره انرژی، جذب ویتامین و تولید هورمون نقش دارند.

لیپیدها در سراسر بدن و در سلول‌ها یافت می‌شوند. لیپیدهای موجود در پوست دو عملکرد اصلی دارند. این لایه مانع خروج آب از پوست شده و از ورود عوامل خارجی به بدن جلوگیری می‌کند.

منابع لیپید چیست ؟

بدن انسان لیپیدها را با هضم مواد غذایی یا به کمک هیدرولیز ترکیبات موجود در بدن طی پروسه هومئوستاز تولید می‌کند.

دلایل تخریب سد دفاعی پوست چیست؟

عوامل داخلی و خارجی مختلفی در آسیب دیدن پوست نقش دارند.

عوامل خارجی شامل هوای خیلی خشک یا خیلی مرطوب، آلودگی‌ها و عوامل حساسیت‌زا، قرار گرفتن طولانی مدت در مقابل نور آفتاب، صابون‌ها و شوینده‌های قلیایی، تماس با مواد شیمیایی قوی، شستشوی بیش از اندازه یا لایه برداری مکرر می‌باشد.

عوامل داخلی موثر بر سلامت پوست، بیماری‌هایی مثل پسوریازیس و درماتیت و تغییرات هورمونی مثل کاهش سطح استروژن هستند.

تفاوت لیپید و چربی

لیپیدها طیف وسیعی از مولکول‌های زیستی هستند که وظیف اصلی آن‌ها ایجاد ساختارها در بدن و ذخیره انرژی است.

چربی‌ها نوعی از لیپیدها هستند که در بدن ذخیره می‌شوند. چربی‌ها در پوست، در بافت آدیپوز ذخیره می‌شوند و به عنوان منابع ذخیره انرژی عمل می‌کنند.

سخن آخر

پوست بدن اولین لایه دفاعی در مقابل ورود عوامل خارجی است و علاوه بر وظیفه حفظ رطوبت، بخش مهمی در زیبایی انسان به شمار می‌رود.

فاکتورهای مختلفی در سلامت این بخش از بدن تاثیر گذارند. آب و هوای گرم و خشک، نور آفتاب، مواد شیمیایی و حساسیت زا منجر به تحریک، التهاب و آسیب به پوست می‌شوند. همچنین بیماری‌های مختلف مثل دیابت و تغییرات هورمونی بثورات و علائم پوستی ایجاد می‌کنند.

با رعایت نکاتی مثل شستشوی صورت با مواد مناسب پوست و ملایم، رژیم غذایی مناسب، استفاده از محصولات ضد آفتاب، مرطوب کننده و آبرسان می‌توان به بهبود سلامت پوست کمک کرد. توصیه می‌شود جهت انتخاب محصولات پوستی حتما در مورد نوع پوست خود با فرد متخصص مشورت کنید.

 علاوه بر محصولات موضعی پوستی، مصرف مکمل‌های غذایی جهت تقویت پوست اثربخش خواهد بود.

کلاژن پلاس، مکمل خوراکی حاوی کلاژن، ویتامین C، زینک، بیوتین، هیالورونیک اسید و فولات نسل چهارم است که ساخت پروتئین‌های پوستی کلاژن و الاستین را تحریک می‌کند و باعث کاهش چروک صورت می‌شود و مرطوب‌کننده عمقی پوست است. این محصول مکمل مناسبی برای تقویت و حفظ سلامتی پوست و پیشگیری از ایجاد چروک می‌باشد.

منابع:

https://www.healthline.com/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26844894/

تهیه و تنظیم:

تهیه و تنظیم توسط تیم علمی شاربوت