راز جوانی و جلوگیری از پیری پوست

پیری پوست اتفاقی است که دیر یا زود هر یک از ما آن را تجربه می‌کنیم، با این حال شدت آن متاثر از عوامل محیطی و بیولوژیک متفاوت است که برخی از آن‌ها قابل کنترل و بعضی دیگر خارج کنترل هستند. در این مقاله به معرفی فاکتورهای موثر در پیری و راهکارهایی برای جلوگیری از پیری زودرس پوست آشنا می‌پردازیم.

پیری پوست چیست؟

ضخامت و چربی پوست شما با افزایش سن کاهش می‌یابد ، بنابراین نرمی و صافی آن از بین می‌رود و بیشتر دچار خشکی می‌شود. با گذر زمان، قدرت التیام زخم، جوش و بثورات کاهش می‌یابد، چروک و خطوط روی صورت عمیق‌تر می‌شوند، لک‌های پوستی بیشتر شوند و کبودی سریع‌تر اتفاق بیفتد.

 پیری پوست در تمام قسمت‌های بدن اتفاق می‌افتد ولی در نواحی که پوست بیشتر تا می‌شود، مثل پلک، گردن و زیربغل بیشتر دیده می‌شود.

چرا پوست پیر می‌شود؟

پوست ما از دولایه اپیدرم و درم تشکیل شده است. اپیدرم لایه خارجی پوست است و از ما در برابر آسیب‌های محیطی مثل باکتری‌ها و اشعه UV محافظت می‌کند. لایه درم غنی از کلاژن و سایر پروتئین‌ها و اجزایی است که خاصیت ارتجاعی پوست را ایجاد می‌کنند. این دو لایه در طول زندگی دائما در معرض عوامل مخرب هستند.

سلول‌های فیبروبلاست موجود در پوست با تولید کلاژن، الاستین و سایر اجزا و حفظ اتصال باعث سفتی و ارتجاع‌پذیری پوست می‌شوند و شبکه پیچیده‌ای به نام ماتریکس خارج سلولی (ECM) تشکیل می‌دهند. با افزایش سن اجزای این شبکه فرسوده شده و تراکم و پیوستگی خود را از دست می‌دهند، در نتیجه فرآیند پیری پوست آغاز می‌شود.

علت آغاز تغییرات در ماتریکس خارج سلولی هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما فرضیه محققان بر اساس شروع فرآیندهای التهابی و آسیب به DNA سلولی در نتیجه استرس اکسیداتیو است.

آیا هیالورونیک اسید انواع خاصی دارد؟

هیالورونیک اسید موجود در محصولات مراقبت از پوست، انواع مختلفی دارد که هریک به نوعی به تامین نیازهای پوست کمک می‌کنند.

فرم اولیه هیالورونیک اسید، مولکول بزرگی است و وزن مولکولی بالای  kDa1800 دارد. این ترکیب روی سطح پوست باقی می‌ماند و لایه‌ای محافظ برای جلوگیری از خروج آب تشکیل می‌دهد.

هیالورونیک اسید هیدرولیز شده، به کمک هیدرولیز با اسید، آنزیم یا روش‌های دیگر ایجاد می‌شود و ترکیبی با اندازه کوچکتر ایجاد می‌کند که وزن مولکولی بین 1000 تا 1800 kDa دارد.

سدیم هیالورونات، یک نمک هیالورونیک اسید است که به علت پایداری و مقاومت در برابر اکسید شدن، به راحتی در فرمولاسیون‌های آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و وزن مولکولی آن بین 100 تا 1000 kDa است. به علت سایز کوچکتر و نفوذ بیشتری که این ترکیب در لایه‌های پوستی دارد، اثر آبرسانی عمیق‌تر و کاهش چروک و خطوط پوستی با آن، قابل مشاهده است. از سدیم هیالورونات در سرم‌های آبرسان استفاده می‌شود.

فرم کراس‌لینک سدیم هیالورونات، از نمک‌های هیالورونیک اسید با وزن مولکولی پایین تشکیل شده که با اتصال عرضی به هم وصل شده‌اند و مولکولی بزرگتر تشکیل داده اند. این ترکیب مورد توجه سازندگان محصولات مراقبت از پوست قرار گرفته است زیرا علاوه بر پایداری حاصل از نمک‌های هیالورونیک اسید، ویژگی جذب آب درشت‌مولکول هیالورونیک اسید را هم داراست و یک آبرسان خوب می‌باشد.

فرم استیله هیالورونیک اسید (سدیم استیل هیالورونات)، مولکولی است که هم خاصیت آبدوستی و هم آبگریزی دارد. این ویژگی باعث نفوذ‌پذیری مناسب به پوست و جذب خوب این ترکیب می‌شود. فرم استیله، 3 برابر بیشتر از هیالورونیک اسیدآب جذب و به اثر آبرسانی طولانی‌مدت دارد. کاربرد این ترکیب در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی جهت جلوگیری از پیر شدن پوست، روز به روز افزایش پیدا می‌کند.

7 عامل پیری پوست

عوامل داخلی و خارجی در پیری پوست نقش دارند که در این بخش به 7 مورد از فاکتورهای اصلی می‌پردازیم.

• پس از 20 سالگی، تولید کلاژن در بدن سالیانه کاهش می‌یابد که باعث نازک شدن و شکنندگی لایه‌های پوستی می‌شود.
• الاستین عامل حفظ خاصیت ارتجاع‌پذیری و بازسازی پوست است که با افزاش سن، میزان آن در بدن کاهش می‌یابد.
• با کاهش فعالیت غده‌های چربی، سبوم پوست کاهش می‌یابد که منجر به خشکی، خارش و تغییر بافت پوست می‌شود.
• تماس زیاد با نور آفتاب، به علت اشعه UVA و UVB در طول زمان باعث پیری زودرس پوست می‌شود.
• آلودگی و رادیکال‌های آزاد موجود در محیط با سطح پوست وارد واکنش می‌شوند و با تخریب این لایه دفاعی، توانایی نگه‌داری آب را کاهش می‌دهند. هنگامی که پوست آسیب ببیند، علائم پیری زودرس مثل لک‌های پوستی و تیرگی، سریعتر ظاهر می‌شوند.
• رژیم غذایی نامناسب که مقدار زیاد غذاهای چرب دارد و فاقد مواد مغذی مثل آنتی‌اکسیدان و ویتامین است، باعث خشکی و خستگی پوست می‌شود.
• سیگار کشیدن منجر به تخریب کلاژن و الاستین پوست و افزایش چروک صورت می‌شود.

آیا ضد آفتاب در جلوگیری از پیری پوست مهم است؟

نور آفتاب مهمترین عامل خارجی موثر در پیری پوست (Photoaging) است و با استرس اکسیداتیو منجر به آسیب لایه‌های مختلف پوست می‌گردد و حتی ممکن است منجر به بروز سرطان پوست شود. عامل این آسیب، اشعه ماورا بنفش (UV) نور آفتاب است که در صورت تماس مستقیم با پوست منجر به تغییر DNA سلول‌های لایه عمیق پوستی می‌شود و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا اثر این آسیب‌ در سطح پوست مشاهده شود.

اشعه UV دارای سه نوع مختلف است:

• UVA: این اشعه به تمام لایه‌های اپیدرم (سطحی) تا درم (عمیق) پوست نفوذ می‌کند، بنابراین اجزای مختلف این لایه‎‌ها مانند کلاژن، الاستین و سلول‌های پوستی صدمه می‌بینند.
• UVB: این نوع تابش به لایه خارجی پوست آسیب می‌زند و باعث ایجاد تغییر در DNA سلول‌های اپیدرم می‌شود.
• UVC: این اشعه توسط لایه اوزون در جو کره زمین جذب می‌شود و در مناطقی از کره زمین که تحت حفاظت کامل این لایه هستند، آسیبی به انسان نمی‌رساند.

برای جلوگیری از آسیب نور خورشید به پوست، هیچوقت دیر نیست! به گفته متخصصان حتما در طول روز، حتی طی روزهای ابری و بارانی از ضد آفتاب‌هایی با طیف وسیع (Broad-spectrum) استفاده کنید. این نوع ضدآفتاب از پوست در برابر هر دو نوع اشعه UVA و UVB محافظت می‌کند. بهتر است ضدآفتاب شما دارای فاکتور محافظت در برابر خورشید (SPF) 30 یا بالاتر داشته باشد.

توصیه می‌شود ضدآفتاب خود را هر دو ساعت، و اگر شنا می‌کنید با فاصله‌های زمانی کمتر تجدید کنید.

آیا ضد آفتاب حساسیت پوستی خاصی دارد؟

حساسیت به محصولات ضدآفتاب، بسیار نادر است و ممکن است در نتیجه حساسیت به یکی از اجزای تشکیل دهنده محصول باشد. احتمال دارد بعضی افراد به نگهدارنده، اسانس و مواد معطر یا ماده جاذب UV موجود در ضدآفتاب حساسیت داشته باشند.

علت افتادگی پوست چیست؟

یکی از علت‌های افتادگی پوست، کاهش تولید الاستین، کلاژن و چربی پوست در اثر افزایش سن است. بر اثر فاکتورهای محیطی مثل تابش آفتاب، آلودگی و رژیم غذایی نامناسب نیز الاستین و کلاژن پوست تقلیل می‌یابد که منجر به افتادگی پوست می‌شود. پس از شرایطی مانند کاهش ناگهانی وزن در اثر رژیم غذایی یا پس از بارداری، از آنجایی که زمان کافی برای ترمیم و تطابق وجود ندارد، پوست دچار افتادگی می‌شود.

آیا روشهای لیزری در جوانسازی پوست مفید و تاثر گذار است ؟

با اینکه آسیب ناشی از آفتاب و سایر عوامل کاملا قابل جبران نیست، اما راهکارهایی برای به حداقل رساندن آن وجود دارد که استفاده از لیزر یکی از آنهاست.

در روش  fractional resurfacingکه با نام لیزر فرکشنال نامیده می‌شود، از انرژی لیزر برای تحریک ترمیم پوست و تولید کلاژن استفاده می‌شود و در نتیجه لکه‌های تیره، خطوط باریک و چروک پوست کاهش پیدا می‌کند. این روش علاوه بر زیباسازی و ایجاد ظاهر جوان‌تر در پوست، از ایجاد تغییراتی که ممکن است در آینده منجر به اختلالات پوستی شود، تا حدودی پیشگیری می‎کند.

کرم مرطوب کننده و آبرسان شاربوت

پیری پوست اتفاقی است که دیر یا زود هر یک از ما آن را تجربه می‌کنیم، با این حال شدت آن متاثر از عوامل محیطی و بیولوژیک متفاوت است که برخی از آن‌ها قابل کنترل و بعضی دیگر خارج کنترل هستند. یکی انتخاب‌های ما برای مراقبت از پوست، حفظ رطوبت آن می‌باشد.

برای حفظ رطوبت پوست، علاوه بر رعایت سبک مناسب زندگی، شامل ورزش کردن و استفاده از مواد غذایی تازه و حاوی ویتامین وپروتئین، استفاده از مرطوب‌کننده و آبرسان متناسب با نوع پوست توصیه می‌شود.
کرم مرطوب کننده و آبرسان شاربوت مخصوص پوست چرب، پایه روغن جوجوبا دارد که علاوه بر آبرسانی و داشتن بافتی سبک، با وجود عصاره درخت چای و زینک گلوکونات، از ایجاد جوش و آکنه روی پوست جلوگیری می‌کنند.
کرم مرطوب کننده و آبرسان شاربوت مخصوص پوست خشک و نرمال، حاوی هیالورونیک اسید، روغن بادام و پروویتامین B5 است. هیالوورنیک اسید و پروویتامین B5، مرطوب کننده و آبرسان طبیعی هستند که به حفظ رطوبت، آبرسانی و ترمیم جای زخم کمک می‌کنند. روغن بادام، سرشار از ویتامین A، E و امگا3 است که یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند بشمار می‌آید و از آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد و اشعه آفتاب را کاهش می‌دهد.

سخن آخر

پوست انسان در طول زندگی در معرض عوامل مخرب محیطی مثل آلودگی، نور آفتاب، شرایط هوایی خشک، گرم و سرد قرار می‌گیرد که باعث آسیب دیدن لایه‌های مختلف آن می‌شوند. سلول‌های پوستی تا حدودی توانایی جبران صدمه‌های وارده را دارد، با این حال با افزایش سن و کاهش قدرت ترمیم، به تدریج آثار پیری پوست مثل چروک، خطوط باریک و افتادگی و لک دیده می‌شود.

در میان فاکتورهای تاثیرگذار بر روند پیری پوست، برخی عوامل خارج از کنترل هستند. با این حال، عواملی مثل رعایت رژیم غذایی مناسب و مغذی، استفاده از ضد آفتاب و پرهیز از مجاورت طولانی مدت با اشعه مستقیم خورشید و مراقبت از لایه‌های پوستی به حفظ سلامت و شادابی پوست و به تاخیر انداختن روند پیری کمک می‌کنند.

یکی از راه‌های مراقبت از پوست، حفظ رطوبت آن می‌باشد. برای حفظ رطوبت پوست، علاوه بر رعایت سبک مناسب زندگی که شامل ورزش کردن و استفاده از مواد غذایی تازه و حاوی ویتامین  وپروتئین است، استفاده از مرطوب‌کننده و آبرسان متناسب با نوع پوست توصیه می‌شود.

کرم‌های مرطوب‌کننده و آبرسان شاربوت، در دولاین تخصصی پوست‌ خشک و پوست چرب، انتخابی مناسب برای تامین آب و حفظ رطوبت پوست هستند. وجود میزان مناسب رطوبت در لایه‌های پوستی، علاوه بر نمایش زیبایی و سلامت پوست، به محافظت از این لایه در برابر فاکتورهای مخرب محیطی کمک می‌کند.

کرم مرطوب کننده و آبرسان شاربوت مخصوص پوست چرب، حاوی روغن جوجوبا است که علاوه بر آبرسانی، به کنترل چربی پوست کمک می‌کند و با داشتن بافتی سبک، از ایجاد حس سنگینی  و چربی پوست پیشگیری می‌کند. این محصول حاوی عصاره درخت چای و زینک گلوکونات است که با خاصیت آنتی‌باکتریال از ایجاد جوش و آکنه روی پوست جلوگیری می‌کنند.

کرم مرطوب کننده و آبرسان شاربوت مخصوص پوست خشک و نرمال، حاوی هیالورونیک اسید، روغن بادام و پروویتامین B5 است. هیالوورنیک اسید، یک مرطوب کننده و آبرسان طبیعی است که به حفظ رطوبت، آبرسانی و ترمیم جای زخم کمک می‌کند.

روغن بادام، سرشار از ویتامین A، E و امگا3 است که یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند بشمار می‌آید و از آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد و اشعه آفتاب را کاهش می‌دهد. پروویتامین B5، آبرسان و ضدالتهاب طبیعی است و به حفظ ظاهر زیبا و سلامتی پوست خشک کمک می‌کند.

منابع:

www.nia.nih.gov/health/skin-care-and-aging

www.nature.com

www.yalemedicine.org/conditions/sun-damage

تهیه و تنظیم توسط تیم علمی شاربوت